Zo krijgt je verhaal wél de volle aandacht

Een verhaal vertellen tijdens je presentatie?

Goed idee, dat maakt het levendig en verrassend. Bovendien maak je je punt op een vrolijke manier, zodat je publiek geniet en nog iets leert ook. Maar dan moet je het wel goed doen! Er ligt een valkuil op de loer waardoor je de aandacht kan verliezen…

Vertel niet teveel details (information overload)

Bijna iedereen heeft de neiging om de context zo goed mogelijk uit te leggen. Je wilt immers dat de setting helder is, waardoor ze begrijpen wat je wilt zeggen. Ja toch? Nee. Mijn tip: doe dat niet. Het publiek raakt dan in de eerste zinnen al vermoeid omdat ze moeten nadenken. Al die overbodige feiten worden door hun brein op een rijtje gezet, gewogen, gekoppeld aan beelden en ideeën. Dat kost enorm veel energie.

Verhoog liever de spanning in je verhaal

Als je de aandacht wilt van je publiek, dan moet je ze een worst geven. Vertel iets waardoor ze nieuwsgierig worden naar het vervolg. Een dilemma, een ongemakkelijke situatie, een onmogelijke deadline. Elk spannend verhaal draait om een probleem. Daar moet je zo snel mogelijk naartoe, liefst al in de eerste woorden. Elke zin die je verspilt aan saaie informatie vergroot het risico dat mensen het geduld verliezen en afhaken.

Hou je aandacht maar eens bij deze anekdote…

Deze inleiding bevat een reeks feiten die niet relevant zijn. Maar als luisteraar weet je dat nog niet, alles kan immers relevant zijn. Misschien draait het verhaal om die vrienden. Of komt later dat plaatsje Hollersbach weer terug. Dat er acht mensen in die stoeltjeslift passen – ook dat kan zomaar een belangrijk gegeven zijn verderop in het verhaal. En dus moet je wel blijven opletten, hoe saai het ook is.

Hou je verhaal zo kort mogelijk

Jij bent de verteller. Jij weet precies wat essentieel is en wat niet. Je wilt je publiek toch een aantrekkelijk verhaal voorschotelen waarbij ze met gemak de volle aandacht erbij houden? Hou je dan in! Laat weg wat weg kan. Kill your darlings. Beperk je tot de feiten, details, beelden, emoties die nodig zijn om:

• het verhaal te snappen
• je boodschap op te pikken
• het verhaal te kunnen beleven

Zie je dat alle belangrijke elementen behouden gebleven? Je kunt het verhaal prima begrijpen. Locatie: Skiën in Oostenrijk. Situatie: We gaan bijna naar huis, met de auto. Probleem: Hoe moet ik vanavond autorijden met zo’n enkel?

Uiteraard gaat het verhaal daarna verder met teleurstellingen, verwijten en uiteindelijk een lesje in flexibiliteit en creatief denken. Daarmee heb je de beleving in het verhaal, plus de boodschap waar het uiteindelijk allemaal om ging. Dat was immers de reden om het verhaal überhaupt te vertellen.

Deze feiten verslappen de aandacht

• Cijfers en jaartallen maken het hard en koud. Vervang 2023 door vorig jaar. Of simpelweg laatst.
• Plaatsnamen zijn meestal niet relevant. Als het fietsongeluk zelf belangrijker is dan dat het in Den Haag gebeurde, zeg dan gewoon Ik fietste door de stad.
• Mensen die geen functie hebben in het verhaal. Buren, vrienden, collega’s die erbij waren, maar die eigenlijk niets aan het verhaal toevoegen.
• De naam van de kledingwinkel waar je voorbij reed, de naam van het liedje dat je neuriede, etc.
• Kortom, alles wat er niet echt toe doet: streep het weg.

Let wel, ik heb het over de introductie, de opening van je verhaal. Dit is het stukje voorafgaand aan het nieuwsgierigmakende probleem. Dat eerste gedeelte van je verhaal moet zo kort mogelijk opdat het probleem zo snel mogelijk duidelijk wordt. Elk woord dat eerder komt, is een potentiële aandachtverjager. Hou de opening van je verhaal beknopt en vertel uitsluitend datgene dat nodig is om het verhaal te begrijpen. De rest komt later wel.